جزئیات جهش تحصیلی

شرایط جهش تحصیلی دانش‌آموزان

خبرگزاری تسنیم: رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی گفت:‌ دانش آموزان دوره ابتدایی که در تمام دروس موفق به کسب سطح خیلی خوب شدند می‌توانند تقاضای جهش تحصیلی از پایه دوم به چهارم، سوم به پنجم و چهارم به ششم را داشته باشند.

مجید قدمی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم با اشاره به ثبت‌نام جهش تحصیلی دانش‌آموزان دوره ابتدایی اظهار داشت:‌ جهش تحصیلی دانش‌آموزان مطابق با آئین نامه شورای عالی آموزش و پرورش امکان پذیر است و امسال دانش‌آموزان دوره ابتدایی می‌توانند از پایه دوم به چهارم، سوم به پنجم و چهارم به ششم برای جهش تحصیلی اقدام کنند.

وی افزود:‌ دانش‌آموزان متقاضی جهش تحصیلی باید در تمام دروس خود موفق به کسب سطح خیلی خوب شده باشند، پس از آن می‌توانند به دبستان خود مراجعه کنند و تقاضای جهش تحصیلی داشته باشند که از سوی مدرسه به ادارات آموزش و پرورش معرفی می‌شوند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور خاطرنشان کرد:‌ این دانش آموزان پس از تائید ادارات آموزش و پرورش به آموزش و پرورش استثنایی معرفی می‌شوند و صلاحیت‌های هوشی و روانی آنها توسط سازمان آموزش و پرورش استثنایی بررسی می‌شود، دانش‌آموزان پس از تائید صلاحیت‌های هوشی و روانی می‌توانند در ارزشیابی شهریور ماه برای پایه بالاتر شرکت کنند که در صورت کسب سطح خیلی خوب در تمام دروس به صورت جهشی به پایه بالاتر ارتقاء می‌یابند.تسنیم

ضریب هوشی 120 شرط جهش تحصیلی

یک گام بلند برداشتن و از روی یک پایه تحصیلی جهش کردن، آرزوی خانواده هایی است که می خواهند فرزندی متفاوت داشته باشند، اما بر خلاف تصور عامه، جهیدن و پیش افتادن از همکلاسی ها و همسالان یک شرط دارد، شرطی به بزرگی آی کیو 120 که هر کسی از آن بهره مند نیست.
    سال ها قبل، جهش تحصیلی کار نسبتا آسانی بود و لازمه اش این که والدینی که گمان می کردند کودکی باهوش دارند این موضوع را با مدرسه و سپس با اداره آموزش و پرورش در میان می گذاشتند و اگر آنها نیز توان علمی دانش آموز را تائید می کردند او در جلسه امتحان حاضر می شد و به شرط قبولی در همه دروس به پایه بالاتر جهش می کرد.
    حالانیز وضعی مشابه در جریان است، با این فرق که پای آموزش و پرورش استثنایی نیز در میان است که وظیفه سنجش میزان هوش دانش آموزان داوطلب و جداسازی افراد مستعد از دیگران را برعهده دارد. نامدار عبداللهیان، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی به فارس می گوید فقط کسانی قادرند در آزمون های جهش تحصیلی موفق شوند که ضریب هوشی 120 به بالادارند که به این ترتیب فقط کسانی که از این میزان هوش بهره مند هستند و کارشناسان این سازمان صلاحیت هوشی و ویژگی های روانی آنها را تائید می کنند، مجوز جهش تحصیلی را می گیرند و آن وقت در دو ماه تیر و مرداد کتاب های پایه مورد نظر را مطالعه می کنند و در امتحانات شهریور شرکت می کنند و اگر در همه درس ها نمره قبولی بگیرند یک پایه را دور زده و به پایه بالاتر می روند.
    
    همه استعداد جهش را ندارند
    بیشتر متقاضیان جهش تحصیلی در دوره ابتدایی هستند؛ دانش آموزانی که می خواهند از پایه دوم به چهارم و از سوم به پنجم جهش کنند. مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش نیز جهش از این دو پایه را امکان پذیر دانسته، هرچند در مقطع متوسطه نیز این جهش اتفاق می افتد. یدالله توکلی، مشاور معاون متوسطه آموزش و پرورش در گفت وگو با جام جم این موضوع را تائید می کند و تعداد جهش ها در دوره راهنمایی را بیشتر از دوره دبیرستان می داند.
    البته او احتمال جهش تحصیلی در دوره دوم متوسطه را غیرممکن نمی داند و به برخی دانش آموزان خاص با شرایط تحصیلی ویژه اشاره می کند که والدینشان اصرار فراوان بر جهش دارند و آن وقت موضوع در کمیسیون خاص مناطق و سپس در کمیسیون خاص شورای عالی آموزش و پرورش بررسی می شود و اگر با آن موافقت شود، جهش اتفاق می افتد.
    با این حال تعداد متقاضیان جهش تحصیلی از سال ها پیش تاکنون همواره بیش از تعداد افرادی بوده که در عمل قابلیت جهش تحصیلی دارند که به این موضوع در گفته های روز گذشته نامدار عبداللهیان نیز اشاره شده است. به گفته معاون وزیر، سال پیش مثلادر استان گیلان 900 دانش آموز ادعای جهش داشتند که پس از بررسی ها فقط سه نفر آنها شرایط لازم را داشتند.
    آمارهای مربوط به سال های 90 و 91 نیز که در کتاب عملکرد سازمان آموزش و پرورش استثنایی منتشر شده، حاکی است در سال 90، 7397 نفر برای سنجش صلاحیت هوشی به این سازمان معرفی شدند که فقط 3920 نفر شرایط لازم را داشتند و 47 درصد متقاضیان، صاحب صلاحیت نبودند.
    در سال 91 نیز 8706 دانش آموز برای جهش تحصیلی اقدام کردند که فقط 4788 نفر شرایط لازم را داشتند که 45 درصد آنها یعنی 3918 نفر فاقد صلاحیت هوشی و روانی بودند. با این حال همچنان خانواده ها بر جهش تحصیلی فرزندان خویش اصرار می کنند و بی اعتنا به قابلیت های واقعی آنها و بی توجه نسبت به پیامدهایی که این جهش می تواند بر زندگی و سرنوشت کودکان و نوجوانان باشد، در ادارات را از پاشنه برمی دارند.
    
    جهش تحصیلی سودمند است؟
    این که کودکان با ویژگی های خاص و قابلیت های منحصر به فرد از کودکان عادی جدا شوند و در محیط های ویژه آموزش های خاص ببینند از موضوعاتی است که در جهان مدرن امروز در حال منسوخ شدن است. در کشورهای پیشرفته دنیا مدرسه ای به نام تیزهوشان به آن شکل که در ایران وجود دارد و ورود به آن مایه فخر خانواده هاست، مرسوم نیست. در این کشورها حتی دانش آموزان استثنایی نیز که قابلیت حضور در مدارس عادی را دارند در مدارس جدا آموزش نمی بینند، چون باور رایج در آن کشورها این است که چون در جامعه همه افراد با قابلیت ها و استعدادهای متفاوت کنار هم قرار می گیرند جداسازی کودکان و نوجوانان در مدارس نیز بی مفهوم است.
    با این حال این مرزبندی ها همچنان در کشورما پابرجاست و تا حدی نسبت به آن تعصب وجود دارد. یداالله توکلی، مشاور معاون متوسطه آموزش و پرورش نیز این موضوع را تائید می کند و در گفت وگو با جام جم نشان می دهد که از مخالفان مدارس تیزهوشان و جهش تحصیلی است. او می گوید علت مخالفتش به لحاظ روان شناختی است، یعنی چون معتقد است رشد کودکان ابعاد عقلی، شناختی، علمی و عاطفی را همزمان در برمی گیرد پس این که یک کودک را از لحاظ علمی رشد دهیم و به بقیه ابعاد وجودی اش توجه نکنیم، کار اشتباهی است.
    در واقع او مخالف جهش تحصیلی است، چون از دید او این کار سبب می شود کودکی که از مهارت های مربوط به سن خویش برخوردار است در محیطی قرار بگیرد که افراد حاضر در آن از نظر شناختی، عاطفی و عقلی جلوتر هستند و در نتیجه یک کودک در یک محیط بزرگسال گرفتار شود.
    توکلی با این حال می گوید چون هم اکنون مدارس کشور قابلیت پرورش همه جانبه استعداد کودکان بااستعداد را ندارند و مدارس عادی ممکن است باعث هدر رفتن استعدادها یا کسلی دانش آموزان بااستعداد شود گاهی چاره ای جز جدا کردن این دانش آموزان از دیگران یا جهش دادن آنها از نظر تحصیلی وجود ندارد.
    یکی از معلمانی که با دانش آموزان جهشی کار کرده نیز در گفت وگو با جام جم همین اشارات را دارد و می گوید کودکانی که ضریب هوشی بالادارند نیازهای ویژه دارند که در مدارس عادی کمتر به آن توجه می شود، اما اگر چنین فرصتی در مدارس وجود داشته باشد دیگر نیازی به جهش تحصیلی یا جداشدن از دانش آموزان عادی وجود نداشت و کودکان بااستعداد به جای متمرکز شدن بر درس و تلاش برای جهش تحصیلی به کارهای ورزشی، هنری یا علمی می پرداختند و آن وقت به انسان هایی با توانایی های چند بعدی تبدیل می شدند.
    
    اگر طرح شهاب، جدی گرفته می شد...
    روزی که در آموزش و پرورش دولت قبل از اجرای طرح شهاب در مدارس خبر رسید و هدفش شناسایی استعدادهای ویژه همه دانش آموزان اعلام شد، خوشحالی ناشی از آن از این بابت بود که دانش آموزان به جای جدا شدن از یکدیگر و قرنطینه شدن در محیط های خاص، کنار هم می نشینند و کادر مدرسه بدون آن که دانش آموزان خبردار شوند استعدادهای آنها در زمینه های مختلف را رصد می کنند و بعد برای پرورش این استعداد برنامه می ریزند.
    اما طولی نکشید که طرح شهاب از تب و تاب اولیه اش افتاد و حالاکه بیش از سه سال از اجرای آن می گذرد، می توان ادعا کرد که در برخی نقاط کشور این طرح را بوسیده اند و کنار گذاشته اند و در برخی نقاط آن را دست و پا شکسته پیش می برند.
    این که طرح شهاب به این وضع دچار شده از عواملی همچون بی انگیزگی معلمان، بی میلی معلمان و مدیران به رصد مداوم دانش آموزان، تراکم بالای کلاس های درس که فرصت ها را برای پرورش استعدادها را از بین می برد و نیز از این که نهادهای مسئول در آموزش و پرورش اجرای دقیق طرح شهاب را به عنوان یک مطالبه ملی از استان ها طلب نمی کنند، ناشی می شود.
    اگر این چنین نمی شد و بعد از این چنین وضعی ادامه پیدا نمی کرد به احتمال زیاد میل به جهش تحصیلی و تب تند ورود به مدارس تیزهوشان که نشانه ناامیدی برخی خانواده ها از عملکرد مطلوب مدارس دولتی است، کاهش چشمگیری می یافت.مریم خباز

 روزنامه جام جم، شماره 4000 به تاریخ 28/3/93، صفحه 1 (صفحه اول)