مطالعه کردن؛ چرا؟ و چگونه؟!

مطالعه کردن : چرا و چگونه ...؟

کسی که مطالعه می کند ، عرض عمرش از طول عمرش بیشتر است !           ابن سینا

مطالعه کردن یعنی به دقت نگریستن در چیزی وکلمه مطالعه هم خانواده طلوع یعنی درخشش و تابیدن نوراست و به دلیل اینکه خواندن باعث باز شدن و توسعه افق فکری انسان می شود ، به تابیدن نور تشبیه شده است . مطالعه مخصوص سن خاصی نیست و حتی برای کودکان یکساله و دوساله هم می توان قصه خوانی کرد و برای سنین قبل از دبستان ، از کتب تصویری که نوشته و متن ندارند ، استفاده کرد . این کار به ایجاد علاقه به مطالعه در بزرگسالی بسیار تأثیر دارد. یکی از اثرات مطالعه ، افزایش اعتماد به نفس است .

چرا بخوانیم ؟

برای کسب آگاهی و افزایش اطلاعات و لذت و سرگرمی( کتب هنری ، داستان و...) و داشتن یک زندگی پویا ، خلاق و با کیفیت ، نیاز به مطالعه کردن است .

چه بخوانیم ؟

اگر چه امروزه مطالعه کردن ، فقط خواندن کتاب و روزنامه و مجله نیست و استفاده از رسانه های دیداری و شنیداری(رایانه ، سی دی و ...) هم مطالعه حساب می شود ، با این حال هنوز کتاب جایگاه ویژه خود را حفظ کرده است. به این دلیل که کتاب را در حالت های مختلف می توان مطالعه کرد و نیز استفاده از سایر رسانه ها نیاز به برق دارد و همچنین نگاه کردن زیاد به صفحه کامپیوتر یا لپ تاب و ... برای چشم ضرر دارد . البته هر کدام از رسانه ها ( کتاب یا رسانه های دیداری و شنیداری) نسبت به هم مزایا و معایبی دارند و نکته مهم این است که به دلیل رشد سریع و حجم زیاد اطلاعات و محدودیت زمانی ، نمی توان هر کتابی خواند و باید برای مطالعه ، مطالب راگزینش و انتخاب کرد.اگرنمی دانیم به چه موضوعاتی علاقه داریم، می توانیم ابتدا روزنامه و مجله بخوانیم زیرا این دو ، موضوعات  مختلف داشته و بعد از مدتی روزنامه و مجله خواندن،  علاقه و گرایش مطالعاتی ما مشخص می شود. ( با خرید مجله یا روزنامه ، سراغ صفحه خاصی مثلاً هنری یا سیاسی با ورزشی و... می رویم ). خواندن مطالب درسی ، مطالعه حساب نمی شود .

کجا بخوانیم ؟

بهترین حالت ، استفاده از مکانی ثابت ( کتابخانه یا اتاقی در منزل) برای مطالعه است. تغییر جا ، باعث حواس پرتی واز بین رفتن تمرکـز فکر می شـود. البته می توان برای ایجاد تنوع، بعد از هر مدتی - مثلاً یک ماه - مکان مطالعه را تغییر داد. جای مطالعه باید از نظر سرما و گرما ونور و تهویه هوا و سروصدا مشکل نداشته باشد.

چگونه بخوانیم ؟ 

روش مطالعـه به دوعامـل نوع مواد خوانـدنی و توانایی فـرد بستـگی دارد . یعنی مثلاً خوانــدن فلسفــه با داستان فرق می کند و نیز دونفر که یک مطلب مثل هـم می خوانند ، به دلیل تفاوت های فردی، میزان یادگیری در آنها یکسان نیست . نظم در مطالعه و  تکرار مطالب خوانده شده ، در یادگیری و فراموش نکردن ، بسیار تأثیر دارد. به حالت خوابیده نباید مطالعه کرد و قبل از مطالعه ، گرسنگی و تشنگی و هر عامل مزاحم دیگری که فکرمان را درگیر کرده ، باید برطرف نمود . برای غلبه بر سختی شروع مطالعه ، بهتر است مطالب داستانی و سرگرمی خواند تا ذهن به یک جا ماندن عادت کند (تمرکزفکر). روشهایی برای مطالعه وجود داردکه فهرست وار ذکر می شود : الف : خواندن اجمالی ب: سریع خوانی ج : عبارت خوانی د : دقیق خوانی ه : خواندن تجسسی و : خواندن انتقالی ی : خواندن برای درک زیبایی و جنبه های هنری .

چگونه کتاب انتخاب کنیم ؟( روش انتخاب کتاب خوب )

برای ا نتخاب کتاب باید به نکات زیر توجه نمود :

1-  معرفی و انتخاب کتاب مورد نظر در جشنواره های علمی و ادبی .

2- نویسنده و مترجم کتاب چه کسی است؟ اعتبار و سابقه علمی و ادبی دارد یا نه؟

3- ناشر کتاب کیست؟  ناشر کتابی که هر کتابی را چاپ نمی کند و برای چاپ ، کتابها را گزینش می کند ، معتبر است .

4- تیراژ یا شمارگان چاپ کتاب چقدر است؟ تعداد بالای چاپ کتاب در هر نوبت ، نشان دهنده خوب بودن آن کتاب است .

5- تعداد دفعات چاپ کتاب : اینکه کتاب چاپ اول است یا دوم و... تعداد دفعات چاپ ، هرچه بیشتر باشد ، نشان دهنده خوب بودن کتاب است.

6- تاریخ انتشار کتاب : کتاب باید چاپ جدید باشد . (کتب غیر داستانی)

7- آیا مطالب کتاب ویرایش و تجدید نظر شده است یا نه؟ کتب علمی باید دائماً بازنگری شوند .

8- خواندن فهرست مطالب کتاب . آیا مطالب آن ، با هم ارتباط و پیوستگی دارند؟( فهرست ، خلاصه متن است).

9- خواندن چکیده یا بخشی از مقدمه کتاب که معمولاً در آنها هدف نوشتن کتاب بیان می شود .

10- خواندن قسمت هایی از متن کتاب .

11- بررسی منابع و مآخذ پایان کتاب . اگر کتاب علمی و پژوهشی باشد باید منـابع آن معتبـر و به روز باشد .

اثرات مطالعه بر روی فرد :

1-کسب اطلاعات و دانش و افزایش مهارت برای حل مسائل .

2- افزایش اعتماد به نفس و رهایی از احساس حقارت و خودکم بینی .

3- محکم شدن نظر و عقیده فرد و آماده شدن جهت شرکت در مباحثات گروهی .

4- آشنایی با شاهکارهای ادبیات جهانی و توسعه افق فکری .

5- رهایی از اضطراب و رسیدن به آرامش با خواندن کتب سرگرمی .

6- رهایی از اسارت و سلطه های ابزار ( عقاید و تعصب های محلی و گروهی و... ) و رسیدن به استقلال فکری و شخصیتی در کارها .

هفته کتاب و کتاب خوانی ( 24 تا 30 آبان ) گرامی باد !  معاونت پرورشی و تربیت بدنی دبیرستان احمدی روشن